Sinds mei 2021 werk ik mee aan een Europese standaard over informatie in braille en reliëfletters in de publieke bebouwde omgeving. Denk aan nummers van hotel- of ziekenhuiskamers, tekst op de trapleuning in een station die zegt op welk spoor je bent, de stoelnummers in een trein of theaterzaal, de functie van knoppen in een lift en alle andere informatie die je nodig hebt als blinde of slechtziende om zelfstandig de weg te vinden.
Open voor commentaar
We schrijven deze tactile lettering standaard in een werkgroep van het Centrum voor Europese Normen (CEN). Als een Europese standaard klaar is, wordt die verkocht. Daarom zijn de documenten binnen een werkgroep niet publiek. Een uitzondering is de “public enquiry”: een periode van enkele maanden waarin standaarden in ontwikkeling opengesteld zijn voor commentaren van het brede publiek. Die periode is nu aangebroken voor de tactile lettering standaard. Tot 24 april 2025 mogen jullie ons werk zien en er commentaar op geven.
Hoe?
Het proces verloopt via de nationale standaardisatie-organisaties. Voor België is dat NBN en voor Nederland NEN. In Nederland heb ik niet kunnen vinden hoe het proces verloopt. Voor België doe ik een poging om het hieronder te beschrijven.
Belgen gaan naar het portaal van NBN en klikken op de knop “Europese Normontwerpen”. Vul in het zoekveld 18156 in. Dat is het nummer van de tactile lettering standaard in ontwikkeling.
Iemand met goede ogen, kan hier op een knop klikken en de tekst van de standaard doorbladeren. Deze standaard gaat over toegankelijkheid van informatie voor blinden en slechtzienden. Het is dan wel erg pijnlijk om vast te stellen dat de tekst van de standaard niet leesbaar is met screenreaders, het leeshulpmiddel voor blinden en slechtzienden. Screenreadergebruikers moeten contact opnemen met NBN om een toegankelijke versie van het document te vragen.
Een alternatief is uitwijken naar het buitenland. De Griekse standaardisatie-organisatie publiceert de tactile lettering standaard wel als een gewone leesbare tekst. Negeer de Griekse tekst en de knoppen om commentaar te geven.
Formulier voor commentaar
Belgen die na het lezen commentaar hebben, kunnen die doorgeven tot uiterlijk 31 maart via het formulier op het portaal van NBN. Klik zoals gezegd op de knop “Europese Normontwerpen” en Vul in het zoekveld 18156 in.
- Screenreadergebruikers moeten klikken op een link die bestaat uit een afbeelding zonder tekstalternatief. JAWS meldt de link als “v302/comment-h”.
- Als je enter geeft op die link, gaat je screenreader in interactiemodus. Dat komt omdat de tabel foutief als een raster is gemarkeerd in de code. Druk op de escape-toets om die modus te verlaten.
- De link heeft een overlay geopend, maar de focus gaat er niet naartoe. Gebruik de sneltoets van je screenreader om naar invoervelden te navigeren. Het eerste veld van het commentaarformulier is Name.
Welke commentaar?
- Schrijf je feedback en opmerkingen in het Engels.
- Maak heel duidelijk over welke woorden in welke paragraaf je opmerking gaat.
- Formuleer altijd een alternatief. Doe je dat niet, dan is de kans groot dat je opmerking niet behandeld wordt.
- Ben je akkoord met de inhoud, geef dat dan zeker ook door als feedback.
Slot
Ik ben oprecht geïnteresseerd in feedback die de standaard kan verbeteren. Een standaard zal maar succes hebben als hij inderdaad vraagt wat de gebruikers willen. Maar ik besef dat het heel veel hordes zijn om te nemen. Weer een proces dat toegankelijk zou moeten zijn voor alle Belgen, maar het helaas nog niet is.